Kun je jezelf vergeten? Ik bedoel dat het leven voorbij kabbelt en dat diep van binnen het gevoel groeit dat je iets mist. En dat dat iets dan jezelf lijkt te zijn bij nadere inspectie.
Vanochtend wandelde ik eindelijk weer eens een eindje. Na een paar grijze natte dagen scheen het zonnetje, kwetterden de vogels en ontwaakte het Limburgse heuvelland uit haar winterslaap toen ik al snel nadat ik de auto geparkeerd had in het Belgische De Planck, de grens overstak.
Ook ik leek te ontwaken.
Tien jaar ben ik nu vader. En daar geniet ik van. Er is echt niets mooiers dan je eigen kinderen te zien groeien en ze in die ontwikkeling hier en daar bij te kunnen sturen. Maar, en dat zal iedereen die kinderen heeft beamen, het is ook tijdrovend. Verzorging en begeleiding vreten tijd, hoort erbij en is welbesteed. Maar daarnaast verlies je iedere dag opnieuw kostbare minuten al wachtende totdat ze hun boterham op hebben, totdat ze hun veters gestrikt hebben, totdat ze hun tandjes hebben gepoetst.
Waar is de tijd gebleven zei mijn vrouw gisteravond op de bank toen ze in bed lagen. Tien jaar als zand door onze vingers weggelopen. Natuurlijk, de tijd vliegt maar hoeveel uren, dagen aan geroofde tijd zou je zonder kinderen aan jezelf hebben kunnen besteden? Schrijven bijvoorbeeld, ik kom er nauwelijks aan toe. Of meer bewegen. Het beperkt zich tot de vrije woensdagochtend. En zelfs dan tikt de klok want om 12.30 uur moet ik aan school staan.
Ach zeker, met beter time-management kom je een heel eind. Ik hoef maar naar mijn vrouw te kijken. Maar ik ben geen goede manager. Iets te gemakzuchtig ook.
Is dat dan zo erg? Nee, maar nu zo langzaamaan het pensioen aan de horizon gloort, de lichamelijke aftakeling zich steeds meer doet gelden en de kinderen zelfstandiger worden, vraag ik me af wat is er van mijzelf geworden in die afgelopen tien jaar?
Als mijn kinderen straks vragen Pap wat heb jij nou eigenlijk gedaan in die jaren dat de wereld in brand stond en wij nog klein waren. Wat is dan mijn antwoord? "Tja schatjes toen probeerde ik toch vooral een goede vader te zijn". “Een goede papa? Maar verder dan Pap?”, hoor ik ze vragen.
Gisteravond las ik Rosa het laatste hoofdstuk uit Daantje de wereldkampioen van Roald Dahl voor. Zo’n typisch mooi Dahlverhaal dat afsloot met een prachtige boodschap voor alle kinderen die het boek gelezen hebben:
“Aan een alledaagse vader heb je niks.
Waar een kind
behoefte aan heeft
en ook recht op heeft
is een vader, die
SPRANKELT!”
En zo is het! En als vader zal ik best mijn sprankelmomentjes hebben, maar als mezelf? Dat houdt niet over ben ik bang. De wereldellende drukt zwaar op me. De onbezorgdheid uit mijn jeugd en midlife is verdwenen. Wat behalve mijn liefde voor vrouw en kinderen doet me nog sprankelen?
De voorjaarszon, jazeker. Zoals die nu de laatste mistvlagen tussen de heuvels oplost en de natuur haar sprankelmoment biedt, laat ze ook mij even sprankelen. Maar die zon heb ik niet in de hand.
Mensen moeten een doel in hun leven hebben, las ik onlangs ergens. Dát naast goede genen, duurzaam leven en een flinke portie geluk maakt dat je gezond een eeuw oud kunt worden.
Daar teken ik graag voor, een eeuw! Ik zou niets liever willen dan nog heel lang in de buurt van mijn kinderen te zijn. En kleinkinderen! Die zijn niet vanzelfsprekend voor mij als oudere papa.
Dus een doel! Iets dat ik zelf in de hand heb, waarover ik zelf de regie kan voeren. Iets groots en veelomvattend. Dat zal me moeten doen sprankelen. Als ik het doel haal natuurlijk. Als ik het niet haal, wat dan? Ontgoocheling, teleurstelling, stress, depressie?! Hoppatee, dat kost me weer een paar jaar, weg sprankeling.
De grens weer overstekend terug België in, vraag ik me af of mijn ouders zo’n doel hadden. Hielden die zich überhaupt bezig met dit soort vragen? Mijn moeder vast wel, die was aardig filosofisch ingesteld. Maar of ze een dergelijk doel had? Ze is behoorlijk oud geworden, net geen eeuw. "Een doel? Nee, we deden gewoon wat gedaan moest worden, gewoon doorgaan", hoor ik mijn moeder zeggen.
Dat ik nu zo’n vraag aan mezelf stel, is dat geen luxe?
De veeboeren die hier vanochtend hun koeien voederen, stellen die zich dergelijke vragen? Of de landbouwers die druk zijn hun fruitbomen te snoeien en bespuiten? Plukken zij niet gewoon deze prachtige ochtend om het nodige werk te doen?
Maar welk mooi of goed werk je ook doet, dat is toch niet je doel? Ik werk om te leven en niet andersom. Jaloers ben ik op mensen die van hun werk/passie hun leven maken. Of op mensen die hier net voorbij Ulvend op hun prachtige terras van hun prachtig huis van een prachtig uitzicht kunnen genieten, ieder seizoen, iedere dag.
Aan jaloezie wil ik helemaal geen seconde verliezen, al zeker niet op deze stralende ochtend, dus focus! Een doel. Of geen doel?
Ik moet een Ithaka vinden! Het gedicht van Kavafis schiet me te binnen. Hoe was het ook alweer?
Een mooi doel voor jezelf stellen, maar dat niet heilig verklaren, een lange reis daarnaartoe wensen, rustig aan, niet haasten en sprankelen van alles wat je onderweg tegenkomt. En of je je doel bereikt maakt uiteindelijk niet uit, want het doel gaf je een mooie reis.
Dat zou toch moeten lukken?, dacht ik toen ik weer in de auto stapte, een mooi doel waarin ik mezelf kan terugvinden zonder al te streng time-management. Een doel, zodat ik straks kan antwoorden: "En verder? Ho ho, ik was onderweg, naar mijn doel!"
Wie trouwens een mooie voorzet voor dat doel heeft, laat het horen.
Ondertussen probeer ik iedere dag te plukken.
Dat ging me vanochtend in ieder geval prima af. Ik bewoog weer eens en heb er zowaar een stukje over geschreven.
...
Houd Ithaka wel altijd in gedachten.
Daar aan te komen is je doel.
Maar overhaast je reis in geen geval.
’t Is beter dat die vele jaren duurt,
zodat je als oude man pas bij het eiland
het anker uitwerpt, rijk aan wat je onderweg verwierf,
zonder te hopen dat Ithaka je rijkdom schenken zal.
Ithaka gaf je de mooie reis.
Was het er niet, dan was je nooit vertrokken,
verder heeft het je niets te bieden meer.
En vind je het er wat pover, Ithaka bedroog je niet.
Zo wijs geworden, met zoveel ervaring, zul je al
begrepen hebben wat Ithaka’s beduiden.
K.P. Kavafis